Dân quân tự vệ (DQTV) là lực lượng vũ trang (LLVT) quần chúng ở cơ sở, không thoát ly sản xuất, công tác; đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy trực tiếp của Cơ quan quân sự các cấp; là một trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, của Nhà nước ở cơ sở.
Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, lực lượng này càng trở nên quan trọng và cần thiết. Ngoài việc xây dựng, bảo vệ an ninh quốc phòng, DQTV còn là lực lượng bám sát cơ sở, đi đầu trong thực hiện những chủ trương, chính sách của Đảng, tham gia các hoạt động xã hội... Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Huấn luyện lực lượng Dân quân Binh chủng năm 2023
Dân quân Binh chủng là một bộ phận của lực lượng DQTV ở địa phương có nhiệm vụ phối hợp với các lực lượng chức năng tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở. Vì vậy, công tác huấn luyện Dân quân Binh chủng luôn được Ban Chỉ huy quân sự (CHQS) huyện Vĩnh Bảo quan tâm, không ngừng đổi mới, nâng cao về chất lượng.
Hiện nay, huyện Vĩnh Bảo đã rà soát, củng cố và xây dựng lực lượng Dân quân của toàn bộ 30 xã, thị trấn. Trong đó, lực lượng Dân quân Binh chủng được biên chế gồm: pháo binh, phòng không, trinh sát, công binh, thông tin, y tế, phòng hóa. Hằng năm, việc tổ chức huấn luyện DQTV nói chung và Dân quân Binh chủng nói riêng được cấp ủy, chỉ huy đơn vị quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Trong đó, yêu cầu ngày càng nâng cao chất lượng huấn luyện cho Dân quân Binh chủng được các địa phương, cơ quan quân sự các xã, thị trấn đặc biệt quan tâm.

Huấn luyện lực lượng dân quân binh chủng năm 2023
Để đảm bảo chất lượng huấn luyện Dân quân Binh chủng, công tác rà soát, quản lý nguồn công dân trong biên chế của lực lượng Dân quân Binh chủng được các xã, thị trấn thực hiện tốt. Công tác tuyên truyền giáo dục kiến thức về quốc phòng, an ninh được chú trọng nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, ngành địa phương và nhân dân về việc củng cố, xây dựng lực lượng DQTV, Dân quân Binh chủng trong xây dựng khu vực phòng thủ địa phương và đáp ứng kịp thời các yêu cầu bảo đảm an ninh chính trị ở cơ sở.
Ban CHQS các xã, thị trấn thực hiện tốt việc đăng ký, quản lý chặt chẽ công dân trong độ tuổi, rà soát, kiện toàn tổ chức biên chế lực lượng Dân quân Binh chủng bảo đảm số lượng phù hợp, từng bước nâng cao chất lượng, nhất là phẩm chất đạo đức, chính trị của mỗi đồng chí. Công tác chuẩn bị cơ sở vật chất, vũ khí trang bị kỹ thuật, thao trường, bãi tập, mô hình học cụ, giáo án bài giảng được thực hiện chu đáo, đầy đủ. Nét mới trong những năm gần đây là việc huấn luyện Dân quân Binh chủng được tổ chức thực hiện tập trung theo cụm, không tổ chức riêng lẻ như trước. Công tác tổ chức huấn luyện theo cụm, chuyên ngành các binh chủng bảo đảm chặt chẽ, nghiêm túc, đúng, đủ nội dung theo quy định. Trong tổ chức huấn luyện, thực hiện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”.
Hằng năm, Ban CHQS huyện tích cực đổi mới hình thức, phương pháp huấn luyện nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp cho lực lượng DQTV, trong đó có Dân quân Binh chủng, đảm bảo đáp ứng yêu cầu khi có tình huống xảy ra. Ngoài các nội dung huấn luyện theo từng binh chủng, Ban CHQS huyện bám sát tình hình thực tế ở các địa phương, đơn vị để cung cấp, trang bị thêm cho lực lượng Dân quân Binh chủng những kiến thức cần thiết. Thông qua huấn luyện nhằm trang bị cho lực lượng Dân quân Binh chủng những kiến thức, thông tin cơ bản về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Đồng thời, Dân quân Binh chủng được huấn luyện sử dụng thành thạo các vũ khí trang bị trong biên chế, các loại vũ khí tự tạo truyền thống của lực lượng DQTV, kết hợp huấn luyện chiến đấu với rèn luyện phương án chiến đấu, phương án cứu hộ cứu nạn, phòng chống giảm nhẹ thiên tai, vận dụng linh hoạt các hình thức chiến thuật với thực tiễn huấn luyện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của địa phương trong tình hình mới. Qua đó, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, khả năng ứng phó với mọi tình huống xảy ra, phối hợp với các lực lượng khác giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Huấn luyện lực lượng dân quân binh chủng năm 2023
Bên cạnh đó, những năm qua, lực lượng DQTV nói chung và Dân quân Binh chủng nói riêng đã giúp đỡ được hàng nghìn ngày công giúp nhân dân phát quang bụi rậm, vệ sinh Nghĩa trang Liệt sĩ, đường làng, ngõ xóm, xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các đối tượng chính sách, ứng phó kịp thời với các tình huống thiên tai, phòng chống cháy nổ trên địa bàn. Các hoạt động đó đã góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và với Quân đội, tạo khí thế thi đua sôi nổi trong huấn luyện, góp phần giữ ổn định an ninh chính trị trên địa bàn./.
Đặng Mai