(HPĐT)- Để khắc phục tình trạng một số công dân trốn tránh nghĩa vụ quân sự (NVQS), các địa phương, đơn vị chức năng bước đầu xử lý nhiều trường hợp vi phạm Luật NVQS theo quy định, tuy nhiên chưa áp dụng mức xử phạt cao, số vụ xử phạt chưa tương xứng số vụ vi phạm. Để tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật, tạo sức răn đe, giáo dục, thành phố quyết liệt xây dựng quy trình, thủ tục xử phạt trên địa bàn phù hợp với địa phương.

Thanh niên huyện Vĩnh Bảo khám sơ tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2025. Ảnh: ĐẶNG MAI
Kỳ cuối: Kiên quyết xử lý nghiêm vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự
Quyết tâm cao, trách nhiệm rõ
Theo quy định của pháp luật, trốn tránh thực hiện NVQS là hành vi không chấp hành lệnh gọi đăng ký NVQS; lệnh gọi khám sức khỏe NVQS; lệnh gọi nhập ngũ; lệnh gọi tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu. Các trường hợp vi phạm Luật NVQS năm 2015 bị xử phạt vi phạm hành chính đến 75 triệu đồng; trường hợp đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà tái phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Theo thống kê, trong 3 năm (2022-2024), toàn thành phố có tổng số 13.133 công dân trong độ tuổi nhập ngũ vắng mặt tại địa phương, trung bình mỗi năm có hơn 4.300 trường hợp (bằng gần 7,4% tổng số công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ). Bên cạnh số công dân vắng mặt tại địa phương, còn nhiều công dân trong độ tuổi nhập ngũ nhưng không thực hiện việc đăng ký NVQS; nhiều công dân trong độ tuổi nhập ngũ đã đăng ký NVQS nhưng không thực hiện việc sơ tuyển và khám tuyển NVQS. Cụ thể, 3 năm (2022-2024) toàn thành phố có 4.353 công dân trong độ tuổi nhập ngũ đã đăng ký NVQS nhưng không tham gia sơ tuyển và khám tuyển, trong đó 3.156 công dân không tham gia sơ tuyển, 1.197 công dân không tham gia khám sức khỏe NVQS. Ngoài ra, 1 công dân không thực hiện lệnh nhập ngũ (ở huyện An Lão năm 2023)... Tuy nhiên, theo đánh giá của UBND thành phố, các cấp chính quyền quận, huyện, xã, phường chưa quan tâm đúng mức việc xử lý đối với các trường hợp vi phạm Luật NVQS. Trong 3 năm (2022-2024), toàn thành phố có 535 trường hợp vi phạm nhưng chính quyền các cấp mới xử phạt được 26 trường hợp, bằng 4,85% tổng số trường hợp vi phạm.
Mùa tuyển quân năm 2025, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của công dân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, tuân thủ quy định pháp luật; chuẩn bị tốt công tác khám tuyển, các địa phương đều tập trung cao xử phạt các trường hợp vi phạm. Thượng tá Nguyễn Văn Mạnh, Chính trị viên Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) huyện Thủy Nguyên thông tin: Ban CHQS huyện tham mưu Huyện ủy giao các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy phụ trách cụm, Huyện ủy viên phụ trách xã, thị trấn chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ Công an nhân dân tại các xã, thị trấn được phân công phụ trách. Địa phương nào không quyết liệt, không hoàn thành chỉ tiêu giao quân thì các đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND địa phương chịu trách nhiệm trước Ban Thường vụ Huyện ủy.
Còn theo trung tá Phạm Văn Thiếu, Phó chỉ huy trưởng Ban CHQS quận Ngô Quyền, mùa tuyển quân năm 2025, số thanh niên sinh năm 2006 di chuyển đăng ký NVQS vào các trường đại học, cao đẳng tiếp tục cao. Trong số khoảng hơn 1 nghìn thanh niên độ tuổi này của quận, đã có hơn 700 người di chuyển đăng ký NVQS vào các trường đại học, cao đẳng trên toàn quốc, chiếm khoảng 75%. Quận Ngô Quyền được giao chỉ tiêu 126 công dân nhập ngũ (tăng 11 công dân so với năm trước). Ban CHQS quận tham mưu quận chỉ đạo các địa phương hoàn thành nhiệm vụ tuyển quân với quyết tâm cao nhất. “Nếu chưa đủ chỉ tiêu, chúng tôi sẽ tham mưu lãnh đạo quận gọi khám tuyển bổ sung cho đến khi hoàn thành…”, trung tá Phạm Văn Thiếu nêu rõ.
Tại cuộc họp Đảng ủy Quân sự thành phố sơ kết tình hình thực hiện nhiệm vụ 6 tháng năm 2024, đồng chí Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng, Bí thư Đảng ủy Quân sự thành phố chỉ rõ: Công tác tuyển quân năm 2024 đạt được kết quả tốt hơn so với các năm trước, cần rút ra kinh nghiệm cho những năm tiếp theo. Đồng thời, trước yêu cầu ngày càng cao hơn, đòi hỏi chặt chẽ, công bằng hơn trong công tác tuyển quân, các cấp, các ngành cần tiếp tục tăng cường vào cuộc nhằm xử lý nghiêm hành vi vi phạm Luật NVQS, bảo đảm duy trì chất lượng, công bằng, minh bạch trong công tác tuyển quân.
|
Nghiêm túc thực hiện đúng quy trình đi đôi với xử lý vi phạm
Tại cuộc họp nghe báo cáo về công tác đăng ký, quản lý công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ và việc xử lý đối với các hành vi vi phạm Luật NVQS diễn ra ngày 21-5-2024, đồng chí Nguyễn Văn Tùng, Chủ tịch UBND thành phố, Chủ tịch Hội đồng NVQS thành phố yêu cầu: Từ năm 2024, cần tập trung cao cho việc xử lý các trường hợp công dân vi phạm hành chính về NVQS. Trong đó, phấn đấu xử phạt 100% số trường hợp không chấp hành việc đăng ký, khám tuyển thực hiện NVQS; những trường hợp cố tình trốn tránh, vi phạm nhiều lần phải xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định. Để triển khai thực hiện, Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu các cấp lãnh đạo thành phố; lãnh đạo các sở, ban, ngành; lãnh đạo các quận, huyện, xã, phường, thị trấn tuyệt đối không được tác động, can thiệp dưới mọi hình thức trong việc tuyển chọn công dân nhập ngũ; đặc biệt cán bộ quân sự quận, huyện, xã, phường, thị trấn phải nghiêm túc thực hiện đúng quy trình đăng ký, sơ tuyển, khám và gọi công dân nhập ngũ, bảo đảm công bằng, khách quan, minh bạch.
Về quy trình, Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu Chủ tịch UBND các quận, huyện và Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn chỉ đạo Ban CHQS cùng cấp sớm thông báo thời gian đăng ký NVQS, dự kiến thời gian khám tuyển để những công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS lao động ở xa và gia đình của công dân biết trước kế hoạch, thời gian tổ chức đăng ký, sơ tuyển, khám NVQS, từ đó công dân chủ động bố trí công việc, có mặt tại địa phương để thực hiện trách nhiệm và nghĩa vụ của mình; thông tin cụ thể để công dân biết về hình thức, mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm Luật NVQS. Đồng thời, huy động sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể ở địa phương nhằm tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục tư tưởng để công dân và gia đình công dân nhận thức rõ việc thực hiện NVQS là trách nhiệm và nghĩa vụ thiêng liêng của mọi công dân trong độ tuổi nhập ngũ. Tăng cường kiểm tra, giám sát, thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong các bước tuyển chọn công dân tham gia NVQS, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng can thiệp, tác động hoặc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật vật chất khác để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người được kiểm tra hoặc người được khám sức khỏe NVQS nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.
Lãnh đạo UBND thành phố cũng giao các nhiệm vụ cụ thể đối với Bộ CHQS thành phố chỉ đạo công tác tham mưu chính quyền cùng cấp thực hiện các nhiệm vụ trên; giao Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp Bộ CHQS thành phố và các đơn vị liên quan xây dựng quy trình và các biểu mẫu về xử phạt vi phạm hành chính đối với công dân có vi phạm Luật NVQS. Văn phòng UBND thành phố bố trí lịch định kỳ 6 tháng và hằng năm, Chủ tịch UBND thành phố nghe báo cáo kết quả thực hiện tuyển chọn công dân nhập ngũ…
Tin tưởng rằng, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, những giải pháp mạnh và đồng bộ từ các cấp chính quyền, Hải Phòng sẽ khắc phục được khó khăn, hạn chế trong công tác tuyển quân, nhất là xử lý vi phạm về thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự nghiêm minh, đủ sức răn đe. Qua đó, góp phần bảo đảm công tác tuyển quân hằng năm ngày càng được thực hiện công khai, minh bạch với chất lượng cao, thực sự là ngày hội của thanh niên khi vinh dự, tự hào được đóng góp sức mình bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.
Lam Anh
Theo Báo Hải Phòng